ΚΑΙ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΠΟΝΟΥΝ (ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ – BULLYING)

Ήταν από τις ελάχιστες μέρες μέσα στο χρόνο που  περιμένω να την πάρω από το σχολείο εγώ, επειδή είχα άδεια.

Το χαμόγελο μου πλατύ όταν χτυπά το κουδούνι και την αναζητώ.

Την εντοπίζω σκυθρωπή.

Με βλέπει και βγαίνει βιαστικά να με φτάσει.

Κι όταν τη ρωτάω πώς ήταν η μέρα στο σχολείο, αρχίζει τα κλάματα.

(Image by Loren Kerns)

“Τι έχεις, αγάπη μου;”

Κι αρχίζει ένας χείμαρρος παράπονου και απογοήτευσης :

“Η φίλη μου η Π. με πλήγωσε! Με πλήγωσε πολύ!

Μου είπε ότι είμαι μωρό, ότι είμαι ανόητη και γελοία και ότι οι φίλοι μου που παίζω είναι χαζοί!

Και ότι είμαι κι εγώ χαζή αφού παίζω μαζί τους.

Της έλεγα ότι δεν είναι σωστό να μας μιλάει έτσι κι εκείνη συνέχιζε.

Και είπε ότι είμαι μωρό, γιατί η καινούρια μου κασσετίνα είναι “Ηello Kitty”.  

Δεν θα την πάρω αύριο αυτή την κασσετίνα στο σχολείο, μαμά! Δεν αντέχω να μου λέει τέτοια πράγματα.  Με πλήγωσε.

Φταίω να την πάω εγώ στη δασκάλα;”

Kι έκλαιγε με αναφιλητά.

Παρένθεση:  Η κασσετίνα ήταν ολοκαίνουρια. Την είχε διαλέξει η ίδια ακριβώς την προηγούμενη μέρα και ήταν δώρο του παππού.

“Κι ήθελα να περάσω  να πάω στην τάξη μετά το διάλειμμα και φοβόμουν γιατί ήταν η Π. στην πόρτα.

Κι αν πήγαινα και με έβλεπε θα με ντρόπιαζε σε όλη την τάξη.”

Είναι από τις φορές που έπρεπε να είμαι ψύχραιμη και να βάλω τη λογική σε εγρήγορση.

Το κοριτσάκι αυτό που άσκησε bullying στη δικιά μου (γιατί τέτοιο περιστατικό είναι – καθαρός σχολικός εκφοβισμός) έχει την ίδια συμπεριφορά γενικώς.

Προφανώς σήμερα αποφάσισε να ασχοληθεί με την κόρη μου με την οποία άλλες φορές παίζουν στο διάλειμμα.

Τα πρώτα συναισθήματα που σε κατακλύζουν όταν βλέπεις το παιδί σου “πληγωμένο”, είναι στεναχώρια και μετά θυμός.

Δεν μπορώ όμως να θυμώσω με ένα άλλο παιδί, που είμαι σίγουρη ότι δεν φταίει αυτό για τη συμπεριφορά του, όπου και αυτή αποτελεί έκφραση ή ξέσπασμά του σε κάτι άλλο που ζει ή το απασχολεί.

Πριν από όλα αυτά έπρεπε να διαχειριστώ το ξέσπασμα του παιδιού μου που έκλαιγε και ήταν απογοητευμένο και καταρρακωμένο.

Δεν ήθελα να περιμένω να φτάσουμε στο σπίτι (γιατί την έβλεπα ότι υπέφερε) και την κάθισα σε ένα παγκάκι δίπλα στο σχολείο.

Συνέχισε τη σκέψη της λέγοντάς μου πόσο κακό ήταν και για τους φίλους της που το άλλο κορίτσι τους έλεγε χαζούς και πόσο θα τους πλήγωνε εάν το άκουγαν. Μέσα σε όλα είχε στεναχωρήθεί που η άλλη κολλητή της φίλη, που ήταν μπροστά δεν την υπερασπίστηκε, ενώ η ίδια όταν είχε συμβεί ένα αντίστοιχο περιστατικό είχε σπεύσει να τη βοηθήσει.

Ένιωθα τον πόνο της, την απογοήτευσή της, τη στεναχώρια της και το παράπονο και είναι από τις στιγμές που έπρεπε να αρχίσω να σκέφτομαι γρήγορα τί θα της πω με βάση τη λογική και όχι με το συναίσθημα.

Είναι ένα από τα μαθήματα ζωής και το σχολείο είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας μας, η οποία δυστυχώς έχει τέτοια κρούσματα.

Σίγουρα το περιστατικό δεν το καταλογίζεις στις βαριές μορφές εκφοβισμού και το λέω, γιατί γνωρίζω το παιδί μου. Ίσως σε ένα άλλο παιδί η επίδραση μιας τέτοιας συμπεριφοράς να είχε πολύ πιο δυσάρεστα αποτελέσματα.

Το πρώτο θετικό είναι ότι το δικό μου παιδί “ανοίγεται”, εκδηλώνεται, μιλάει (ακόμη τουλάχιστον). Ευτυχές, γιατί έτσι οι γονείς  έχουμε άμεση εικόνα και μας βοηθάει πολύ για να τη στηρίξουμε και να μάθει να χειρίζεται και να ξεπερνάει δυσκολίες.

Σε εκείνο το παγκάκι, λοιπόν, αρχίσαμε να συζητάμε.

Της είπα, ότι θεωρώ πως είναι σωστό και καλύτερο πριν πάει στη δασκάλα, να προσπαθήσει να το χειριστεί μόνη της, εάν νιώθει ότι μπορεί. Εάν πιστεύει, ότι δεν νιώθει δυνατή για κάτι τέτοιο και της ξανακάνει επίθεση το συγκεκριμένο κορίτσι, να απευθυνθεί στη δασκάλα.

Το σκέφτηκε και θέλησε να ακούσει, τί της προτείνω.

Θέλω να μαθαίνει να διαχειρίζεται μόνη της κάποια πράγματα, που δεν είναι πολύ δύσκολα, γιατί εκπαιδεύεται για τη ζωή εκεί έξω.

Δυστυχώς η βία υπάρχει. Λεκτική, ψυχολογική, σωματική.

Πρέπει να μαθαίνει να μην τη δέχεται – ανέχεται και εφόσον νιώθει δυνατή να το διαχειρίζενται.

Αρχικά της είπα ότι έχει απόλυτο δίκιο σε όλα και πως σίγουρα δεν είναι σωστό να φέρεται έτσι η “φίλη” της.

Επίσης είναι απίστευτο ότι παιδιά που φέρονται έτσι δεν χάνουν την ταυτότητα της “φιλίας”.

Τα παιδιά δίνουν ευκαιρίες.

 

Επανέρχομαι, λοιπόν και συνέχισα λέγοντας ότι είναι κακό να πληγώνουμε τους άλλους και αγένεια να τους δίνουμε διάφορους χαρακτηρισμούς.

“Γιατί, μαμά, όμως να γίνεται τόσο κακιά; Γιατί, ενώ εγώ της φέρομαι τόσο καλά;”

Της εξήγησα ότι εφόσον δεν ζω στο σχολείο και δεν γνωρίζω καλά το κοριτσάκι, δεν μπορώ να ξέρω και ότι μόνο υποθέσεις μπορώ να κάνω.

Σε καμία περίπτωση πάντως δεν δικαιολογώ τη συμπεριφορά αυτή.

Της πρότεινα την επόμενη μέρα στο σχολείο να μην πλησιάσει αυτό το κορίτσι και μάλιστα όσο μπορεί να το αποφύγει.

Εάν την πλησίαζε και άρχιζε πάλι να της λέει, ότι είναι μωρό και οι φίλοι της είναι χαζοί, να απομακρυνθεί κι αν συνεχίσει και επιδιώξει να είναι κοντά της, να της πει ότι δεν της αρέσει να μιλάει έτσι για την ίδια και για τους φίλους της και με ηρεμία να της ζητήσει να παίξει  με άλλα παιδιά και όχι με την ίδια και την παρέα της, αφού δεν την εκτιμά.

 

“Κι αν πάει να με χτυπήσει, μαμά,  όπως έκανε με την φίλη μου την Κ.;”

Όπως σας είπα, αυτό το κοριτσάκι έχει γενικώς επιθετική συμπεριφορά.

“Τότε θα πας στη δασκάλα σου χωρίς να το σκεφτείς και θα το χειριστεί εκείνη.”

“Κι αν, μαμά, με κοροϊδέψει μπροστά σε όλους τους συμμαθητές μου; Kι αν με πει “γελοία”, “χαζή” “ανόητη”; Εγώ θα ντροπιαστώ. Θα θέλω να φύγω από το σχολείο.”

“Πρώτα από όλα ξέρεις, ότι δεν είσαι τίποτα από όλα όσα λέει η Π.

Είσαι έξυπνη, σοβαρή και καθόλου ανόητη.

Άρα και να τα πει αυτά – που δεν πρέπει να τα λεει- δεν ισχύουν και οι συμμαθητές σου το ξέρουν.

Σκέψου τώρα κάτι άλλο. Όταν κάποια φορά μου είχες πει ότι ο Γ. είχε μιλήσει άσχημα για τον Β. μπροστά σε όλη την τάξη, για ποιόν είχατε σχηματίσει άσχημη ιδέα;

Για τον Γ. ή για τον Β. που είχε μιλήσει έτσι;”

“Για τον Γ.”

“Άρα εάν εκείνη μιλήσει για σένα έτσι μπροστά σε όλους για ποιόν θα σκεφτούν κάτι αρνητικό τα παιδιά;”

“Για εκείνη.”

“Όμως εάν το κάνει αυτό, θα πρέπει να το πεις στην κυρία σου.”

Σκέφτηκα ότι εάν τη βάλω στη διαδικασία να αντιμετωπίσει την πιτσιρίκα μπροστά σε όλους, ίσως την πυροδοτήσει ακόμη περισσότερο και γίνουν ακόμη πιο άσχημα τα πράγματα.

Ηρέμησε. Κατάλαβα ότι ένιωσε ασφάλεια και πως αισθάνθηκε ότι ήταν σωστή η σκέψη της.

Μου είπε ότι νιώθει ότι μπορεί να το αντιμετωπίσει εάν της ξαναπεί κάτι και ότι σίγουρα, εάν θα έκανε κάτι πιο χοντρό θα πήγαινε στη δασκάλα.

Βέβαια, στην επιστροφή μου είπε ότι σκέφτεται μήπως αλλάξει κασσετίνα και μήπως είναι πολύ μωρουδίστική.

“Σου αρέσει η κασσετίνα σου;”

“Moυ αρέσει!”

“Και γιατί να την αλλάξεις;”

“Εμ…επειδή μου είπε η Π. ότι είναι πολύ μπεμπέ και είναι για μωρά και με κορόιδευε. Οι άλλες οι φίλες μου βέβαια, μου είπαν ότι είναι πολύ ωραία και τη χάζευαν μαζί μου στο διάλειμμα.”

“Ξέρεις…τα μωρά δεν χρειάζονται κασσετίνες, άρα σίγουρα δεν είναι φτιαγμένη για μωρά. Επίσης αν σου αρέσει, θα πρέπει να μην καταπιέζεσαι και να κάνεις αυτό, που αρέσει σε εσένα.”

Με κοίταξε αποφασιστικά και μου είπε

“Εμένα μου αρέσει κι ας είναι και μπεμπέ!”

Έτσι!

Κερασάκι στην ιστορία ήταν η άλλη φιλενάδα, η “κολλητή”, που δεν πήρε θέση.

Την απογοήτευσε η στάση της.

Μου έλεγε και μου ξαναέλεγε ότι περίμενε ότι θα την υποστηρίξει και ότι την επόμενη μέρα είχε σκοπό να της κάνει παράπονο.

Από την εξιστόριση των γεγονότων και επειδή όπως έμαθα σήμερα η κολλητή έχει φάει 1-2 φορές κάτι χαστούκια από την πιτσιρίκα “νταή” (έχει θηλυκό η λέξη; ), υποπτεύομαι ότι η μικρή “κολλητή” φοβήθηκε.

 

Δεν ξέρω, εάν το χειρίστηκα σωστά. Δεν ξέρω εάν έπρεπε να κάνω κάτι διαφορετικό.

Δεν ξέρω….

Και τις προηγούμενες χρονιές είχαμε κάτι τέτοια περιστατικά από άλλα παιδιά.

Δυστυχώς το φαινόμενο του εκφοβισμού (bullying) υπάρχει.

Είναι πολύ σκληρό να μεγαλώνουν με τέτοιες συμπεριφορές που τα πληγώνουν.

Από τότε που γίναμε γονείς ξεκινήσαμε να εκπαιδεύουμε τους εαυτούς μας  στις εκφράσεις που χρησιμοποιούμε, στις λέξεις, τους χαρακτηρισμούς, γιατί είμαστε το παράδειγμα.  Δεν έχουμε της έχουμε μιλήσει ποτέ με υποτιμητικούς και άσχημους χαρακτηρισμούς, ποτέ δεν την έχουμε μειώσει.

Έχουμε πάντα στο νου μας ότι θέλουμε να νιώθει δυνατή, να έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό της και να έχει αυτοπεποίθηση.

Και ενώ ως γονιός το στηρίζεις έτσι, έρχεται  η επίθεση από αλλού.

Όταν δε βλέπεις το παιδί σου να κλαίει πληγωμένο, πληγώνεσαι κι εσύ! Και θυμώνεις.

Όμως την ίδια ώρα σκέφτομαι και το άλλο παιδί, που εκφράζει τέτοια κακία, τέτοια βία και προκαλεί.

Τί το οδηγεί σε αυτή τη συμπεριφορά; Tί βιώματα έχει; Του λείπει η αγάπη, η τρυφερότητα, το ενδιαφέρον;

Aυτό που μπορώ να κάνω για αυτό από τη δική μου πλευρά, είναι να εμπιστευτώ τον προβληματισμό μου στη δασκάλα.

Να της το επισημάνω να το δει διακριτικά. Όχι για να τιμωρηθεί. Δεν θεωρώ,ότι η τιμωρία είναι η λύση σε κάποιες τέτοιες συμπεριφορές.

 

Ίσως αυτό το παιδί, να είναι πολύ πιο πληγωμένο από το δικό μου, που μετά από λίγη ώρα το ξέχασε.

Ίσως εάν είχαμε λιγότερα πληγωμένα παιδιά, είχαμε και μια καλύτερη κοινωνία.

 

Ας είμαστε ουσιαστικά κοντά στα παιδιά! Ας τα “διαβάζουμε”!

Και να μιλάμε μαζί τους πολύ!

Αλλά να τα ακούμε πρώτα!

Να τα κάνουμε να νιώθουν συναισθηματική ασφάλεια και να τα τροφοδοτούμε με αγάπη και όχι βία! Όχι βία! 

Θέλω να σας θυμίσω, ότι υπάρχει ένα καταπληκτικό βιβλίο που μιλά για το Σχολικό Εκφοβισμό (bullying) στα παιδιά μέσα από ένα παραμύθι, το “Οι Νταήδες του βυθού και ο Ρομπέν των θαλασσών” της Γιώτας Κ.Αλεξάνδρου των “Εκδόσεων Susaeta”, για το οποίο σας έχω μιλήσει στο παρελθόν.