“Η μόρφωση είναι θέμα συμπεριφοράς”

Στο τρένο βρίσκω μια θέση δίπλα σε έναν κύριο μεγάλης ηλικίας, σε έναν παππού.
Φοράω τα ακουστικά μου και ακούω ραδιόφωνο.
Ξέχασα το πρωί να βάλω στην τσάντα μου το βιβλίο, που έχω μαζί μου να με συνοδεύει σε αυτές τις πρωινές διαδρομές, οπότε χαζεύω στο internet.
Ενώ κάνω γρήγορο scroll down, ακούω τον παππού, που προφανώς παρακολουθεί την κίνησή μου στην οθόνη του κινητού και μου λέει:

-“Συγγνώμη, αλλά πώς προλαβαίνεις και διαβάζεις όλα αυτά έτσι, όπως τα περνάς γρήγορα;”

Βγάζω το ακουστικό, του χαμογελάω και του εξηγώ:

-“Δεν τα διαβάζω όλα. Το μάτι έχει συνηθίσει, οπότε στέκομαι σε αυτά που μου φαίνονται πιο ενδιαφέροντα.”

-“Συγγνώμη που σε διέκοψα, αλλά μιλούσα με μία κοπέλα προχτές και μου είπε, ότι βοηθάει πολύ το κινητό. Αλήθεια, σας βοηθάει τόσο πολύ;”

-“Kαι βέβαια, βοηθάει. Ενημερωνόμαστε, σημειώνουμε, βάζουμε υπενθυμίσεις και βέβαια επικοινωνούμε. Είναι σαν να τα έχουμε όλα στο χέρι μας.”

-“Αυτό είναι πολύ καλό. Καλό δεν είναι; (με ρωτάει με ειλικρίνεια)“

-“Είναι καλό, αρκεί να το χρησιμοποιούμε με μέτρο. Σε ό,τι κάνουμε κατάχρηση, δεν κάνει καλό. Είναι και λίγο περίεργο, βέβαια το ότι είμαστε εξαρτημένοι για πολλούς λόγους από αυτή τη συσκευή και όταν μείνουμε χωρίς αυτή, νιώθουμε λίγο ξεκρέμαστοι. Σκεφτείτε, ότι για πολλούς είναι το σημειωματάριό μας, το ημερολόγιό μας και πολλά άλλα.”

-“Ναι, βέβαια. Σας διευκολύνει. Εμείς τότε στην εποχή μου, μαθαίναμε κάποια νέα από τις εφημερίδες και το ραδιόφωνο.
Και για να πάρουμε τηλέφωνο, δίναμε ραντεβού από την προηγούμενη μέρα και πηγαίναμε στο καφενείο του χωριού και περιμέναμε να βγει γραμμή για να μιλήσουμε. Είναι πιο εύκολο σήμερα. Κι εσείς τώρα τα έχετε όλα πιο εύκολα. Βέβαια, θα πρέπει να ξέρεις να επιλέγεις, τί διαβάζεις.”

-“Αν έχεις μάθει να προβληματίζεσαι, ό,τι κι να διαβάσεις,  μπορείς να το κρίνεις, να αναζητήσεις κι άλλα και να κρατήσεις αυτά που θέλεις εσύ. Δεν είναι όλα σωστά, όσα γράφονται και δημοσιεύονται, ούτε και ωραία. ”

-“Συγγνώμη, που σε διέκοψα τώρα (μου το λέει για 2η φορά), αλλά έχω μια απορία. Είσαι κάθε μέρα στο κινητό το πρωί; Έτσι στην οθόνη.”
-“Για την ακρίβεια, πετύχατε τη μέρα που δεν έχω μαζί μου το βιβλίο μου. Συνήθως στη μεγαλύτερη διαδρομή διαβάζω. Όλα, όμως, χρειάζονται, αλλά με μέτρο.”
-“Και από πού ξεκινούν όλα αυτά; Είναι θέμα μόρφωσης, έτσι;”
-“Aπό πολλούς λόγους, αλλά κυρίως από το σπίτι.Όλα  είναι θέμα παιδείας.”
-“Είσαι σκεπτόμενο, γήινο και ανοιχτόμυαλο άτομο. Μπορείς να μου πεις, πώς γίνεται εμείς, η δική μας γενιά που δεν τελειώσαμε ούτε σχολείο κάποιοι από εμάς, πώς καταφέραμε και μεγαλώσαμε παιδιά με σκέψη; “
-“Η παιδεία δεν είναι μόνο γνώσεις από την εκπαίδευση. Η παιδεία είναι οι αρχές, η μόρφωση που παίρνουμε από το σπίτι.”
-“Ναι, αλλά εμείς είχαμε πολλά που δεν ξέραμε, όπως προλήψεις π.χ. λέγαμε μην κάνεις έτσι το χέρι σου, γιατί είναι γρουσουζιά και πόσα άλλα πράγματα. Πώς εσείς καταφέρατε να τα ξεπεράσετε όλα αυτά και να προχωρήσετε μπροστά και να ξεφύγετε από όλα αυτά;”
-“Γιατί μας δώσατε το περιθώριο να αναζητήσουμε μόνοι μας τί σημαίνουν όλα αυτά, να τα εξηγήσουμε και να αποφασίσουμε, τί θα υιοθετήσουμε, τί θα πιστέψουμε και τί όχι. Μας μάθατε να βρίσκουμε τον τρόπο για τις αναζητήσεις μας.”

Φτάνοντας στον προορισμό του, σηκώνεται και μου λέει χαμογελαστός
-“Συγγνώμη που σε διέκοψα. Είσαι σκεπτόμενο άτομο. Μπράβο!
Να είσαι καλά και να έχεις μια όμορφη μέρα.”

-“Δεν με διακόψατε καθόλου.Ήταν χαρά μου, που μιλήσαμε.
Να είστε καλά και να έχετε μια όμορφη μέρα κι εσείς.”

Ηλικιακά ήταν δύο γενιές πίσω από τη δική μου. Θα μπορούσε να είναι παππούς μου.
Ήταν τόσο αφοπλιστικός ο τρόπος του και μία απόδειξη ο ίδιος, ότι η μόρφωση δεν έχει να κάνει με ηλικίες και γνώσεις, αλλά με την ευγένεια (μου ζήτησε 3 φορές συγγνώμη), τις αρχές και τους τρόπους, που όχι μόνο δεν με ενόχλησε η συζήτηση μαζί του, αλλά μου ήταν και πολύ ευχάριστη.

Με άφησε με ένα χαμόγελο, γιατί πέρα από το γεγονός ότι πραγματικά απόλαυσα την κουβέντα, ένιωσα ότι για κάποιο λόγο του έδωσα χαρά.
Πιστεύω, ότι με κάποιο τον τρόπο του υπενθύμισα, πόσο καλή δουλειά έχει κάνει ο ίδιος ως οικογενειάρχης για τα παιδιά του ή και για τα εγγόνια του με τις ίσως όχι πολλές γνώσεις του, αλλά τη μεγάλη μόρφωσή και την ευγένειά του.

Γιατί όπως είχε πει και ο Σωκράτης, “Η μόρφωση είναι θέμα συμπεριφοράς”.

Μαμά Μαμαδοπούλου