Το documentary-drama “The Social Dilemma” (“Το Κοινωνικό Δίλημμα”) του Netflix, ερευνά την άνοδο της κοινωνικής δικτύωσης και τον τρόπο με τον οποίο καταστρέφει ζωτικά σημεία της κοινωνίας μας, που οδηγούν ακόμη και στη σταδιακή καταστροφή του πλανήτη (ω, ναι!).
Ειδικοί τεχνολογίας αλλά και ψυχολογίας, που έχουν συνδράμει σημαντικά στη δημιουργία και την ανάπτυξή αυτών των μέσων και συνεχίζουν να εργάζονται πάνω σε αυτόν τον τομέα, κρούουν τον κώδωνα κινδύνου για τα δημιουργήματά τους.
Το “The Social Dilemma” παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο είναι σχεδιασμένες όλες οι πλατφόρμες, έτσι ώστε να μας εθίζουν στη χρήση τους με απώτερο στόχο τη χειραγώγηση και το δικό τους κέρδος. Δηλαδή, πώς γινόμαστε μαριονέτες χωρίς να το καταλαβαίνουμε, πώς οι σούπερ υπολογιστές και τα software καταγράφουν όλες τις κινήσεις (ίσως και τις σκέψεις…), γνωρίζοντάς μας τόσο καλά, που μπορούν να προβλέψουν την επόμενη κίνησή μας και να μας προβάλουν εκείνο το περιεχόμενο, που θα μας άρεσε να δούμε.
Και κάπως έτσι γιγαντώνονται τα fake news, οι θεωρίες συνομωσίας και η χειραγώγηση ακόμη και ολόκληρων λαών.
Είναι πραγματικά πολύ τρομακτικό, αλλά συμβαίνει.
Σίγουρα όλα αυτά που παρουσιάζονται μέσα από το ντοκιμαντέρ δεν είναι μια καινούρια ανακάλυψη, αλλά είναι από αυτές τις φορές, που κάποιος πρέπει “να στο τρίψει στα μούρα”, για να το καταλάβεις ακόμη καλύτερα. Να σου δείξει, τί κάνεις και πού οδηγεί όλο αυτό.
Φυσικά και δεν σημαίνει ότι δαιμονοποιούμε την ύπαρξή των social media και ότι δεν υπάρχει και η φωτεινή πλευρά των Τζεντάι που έχουν φέρει τεράστια εξέλιξη στο ανθρώπινο είδος.
Το πρόβλημα υπάρχει από τη στιγμή, που οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης σταματούν να γίνονται εργαλεία για εμάς, αλλά εμείς για εκείνα.
Από τις πρώτες ημέρες που είχα μάθει για αυτό το ντοκιμαντέρ-δράμα ήθελα να το δούμε με την κόρη μας.
Ο εγκλεισμός της καραντίνας έχει δυσκολέψει πολύ τα πράγματα, αφού όσο κι αν θέλεις να βάλεις περιορισμό, χωρίς να είναι εύκολος άλλος τρόπος επικοινωνίας με τους φίλους και τον έξω κόσμο, το κινητό και οι πλατφόρμες φαίνεται ως η μόνη επιλογή.
Και αυτό δεν αφορά μόνο τα παιδιά, που ουσιαστικά ζουν μέσα σε ένα δωμάτιο (εκεί κάνουν μάθημα, εκεί κοιμούνται, εκεί κάνουν video-κλήσεις με τους φίλους), αλλά και εμάς, τους μεγάλους.
Επειδή κάποιες ημέρες οι παρακινήσεις στην κόρη μας, να αφήσει το κινητό, δεν έχουν αντίκρυσμα και μία γκρίνια υπάρχει, δεν ήθελα δούμε το ντοκιμαντέρ σε φάση “έλα να σου κάνω μάθημα”.
Ήθελα να περάσει φυσικά και χωρίς να υπάρχει το “πρέπει”.
Νομίζω, ότι τελικά τα κατάφερα. 😉
Χτες, λοιπόν, o μπαμπάς ήταν σε δουλειά εκτός και εμείς τα δύο κορίτσια ήμασταν στο σαλόνι.
Στον ένα καναπέ εγώ και στον άλλο εκείνη χαζεύοντας στο κινητό της.
Έβαλα να παρακολουθήσω το “The Social Dilemma” χωρίς να πω κάτι.
Άρχισα να το βλέπω και πού και πού εκείνη έριχνε ματιές στην οθόνη.
Όσο περνούσε η ώρα, η ματιά της έφευγε από την οθόνη του κινητού κι έμενε στην οθόνη της τηλεόρασης.
Σε κάποια σημεία που θεωρούσα ότι είναι καίρια, της έλεγα μία σκέψη μου, χωρίς να αναπτύσσω κάτι περισσότερο.
Μετά τα μέσα του βίντεο, είχε αφήσει το κινητό και το παρακολουθούσε μαζί μου, σχολιάζοντας και λέγοντας:
“Είναι τρομακτικό αυτό που γίνεται”.
Τελείωσε το ντοκιμαντέρ και μου ζήτησε να το ξαναβάλω από την αρχή, γιατί ήθελε να το δει ολοκληρωμένο.
Μόλις τελείωσε, συζητήσαμε μοιραζόμενες παραδείγματα από την καθημερινότητα και τη ζωή μας.
Συμφωνήσαμε, ότι πρέπει να κάνουμε κάτι και πρώτα-πρώτα και οι δύο κλείσαμε τις ειδοποιήσεις των εφαρμογών.
Αποφασίσαμε να επιλέγουμε εμείς, πότε θα βλέπουμε τις ενημερώσεις και δεν θα μας τραβούν την προσοχή τα social media.
Εάν είναι κάτι επείγον, όποιος θέλει μπορεί να μας βρει στο τηλέφωνο.
Μετά το ντοκιμαντέρ, άφησε το κινητό στην άκρη.
Δεν ήθελε να το πάρει πριν πέσει για ύπνο και σήμερα το πρωί, δεν είχε καμία διάθεση, να ασχοληθεί.
Μάλιστα, χαριτολογώντας μου είπε, ότι τα ανθρωπάκια του software των social που παρακολουθούν εκείνη, θα έχουν φρικάρει που δεν μπορούν να την βρουν ό,τι κι αν κάνουν. (Αν το δείτε, θα καταλάβετε.)
Πήρε τη συσκευή στα χέρια της πολύ λιγότερο, ήταν πιο δραστήρια, πιο…χαρούμενη, λες και -όσο κι αν ακούγεται τραβηγμένο- απελευθερώθηκε και είναι πιο δυνατή. Ένιωσε την ανάγκη να το μοιραστεί στo instagram και να το προτείνει στους φίλους της, ενώ έχει στο μυαλό της επισταμένα να το σημειώσει στους κολλητούς και τα ξαδέρφια της.
Δεν ξέρω, πόσο θα διαρκέσει αυτή η αλλαγή και σε τί βαθμό θα διατηρήσει τις αποφάσεις της.
Το σημαντικό για μένα είναι πώς έχει καταλάβει, πόσο κακό κάνει η κατάχρηση των social media.
Ουσιαστικά αυτό προβάλλεται μέσα από το ντοκιμαντέρ, όπου αυτό που κάνει να φαίνονται τα στοιχεία ακόμη πιο τρομακτικά είναι, ότι αποκαλύπτονται από ανθρώπους που έχουν συμμετάσχει στη δημιουργία όλων αυτών των εφαρμογών και ομολογούν και οι ίδιοι ότι είχαν εθιστεί ή είναι ακόμη εθισμένοι σε κάποια από αυτά.
Κι εδώ έρχεται η μεγάλη συζήτηση και η ακόμη μεγαλύτερη συνειδητοποίηση, ότι και σε αυτόν τον τομέα το σημαντικότερο όλων, είναι να έχουμε μέτρο σε όλα στη ζωή μας και να έχουμε αφήσει το περιθώριο για κριτική σκέψη, έτσι ώστε να μην καταναλώνουμε αμάσητα όποια πληροφορία, όποιο περιεχόμενο μας παρουσιάζεται.
Δεδομένων των συνθηκών, και για αρκετούς ανθρώπους με τα social media να είναι η μόνη διέξοδος, ξέρω ότι είναι δύσκολο, αλλά δεν είναι ανέφικτο. Αρκεί να παίρνουμε ανάσες μακριά από αυτά για αρκετή ώρα και να ασχολούμαστε και με άλλα πράγματα.
Αγαπώ τα social media και τα χρησιμοποιώ.
Μάλιστα αυτό το άρθρο θα το κοινοποιήσω στους λογαριασμούς του blog, ενώ θα χρησιμοποιήσω όλες αυτές τις λέξεις κλειδιά που θα κάνουν το άρθρο μου να εμφανιστεί σε μία αναζήτηση, γιατί θέλω να διαβαστεί και να περάσω το μήνυμά μου σε όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο.
Πρέπει να έχουμε το δίλημμα στο μυαλό μας.
Τα social media είναι εδώ για να τα χρησιμοποιούμε ή για να μας χρησιμοποιούν;
Η φωτεινή και η σκοτεινή πλευρά τους ή αυτό που αναφέρεται κάποια στιγμή μέσα στο ντοκιμαντέρ:
Είναι ουτοπία και δυστοπία ταυτόχρονα.
Εμείς θα κάνουμε τη δοκιμή μας, ξεκινώντας με την αποσιώπηση των notification.
Και θα ξαναδούμε το ντοκιμαντέρ μαζί με τον πατέρα της.
Τί λέτε; Θα το δοκιμάσετε;
Το documentary film “The Social Dilemma” (“Το Κοινωνικό Δίλημμα”) είναι παραγωγή του Netflix, προβάλλεται στην πλατφόρμα του και έχει διάρκεια περίπου 90′.
Μαμά Μαμαδοπούλου
No Comments