Όταν πριν από λίγες μέρες πήρα στα χέρια μου την πρόσκληση των εγκαινίων του miniversity με έπιασε μια περιέργεια. Και δύο περιέργειες, μην σας πω.
Ακούγοντας το όνομα, άρχισα να φαντάζομαι λιλιπούτειους φοιτητές σε ένα πανεπιστήμιο (university) μικρών διαστάσεων.
Με ιντρίγκαρε το όνομα και φυσικά η σύνδεση που έκανα δεν ήταν τυχαία.
Φαντάζομαι ότι έναν παρόμοιο συνειρμό θα είχαν στο μυαλό τους και οι δημιουργοί του.
Αν το σκεφτείτε, μήπως ένας παιδικός σταθμός ουσιαστικά είναι το πρώτο “πανεπιστήμιο” στη ζωή ενός παιδιού;
Σε αυτές τις ευαίσθητες ηλικίες μπαίνουν οι πρώτες βάσεις για την ανάπτυξή του (σωματική, πνευματική, ψυχολογική, συναισθηματική, κοινωνική κ.λπ.).
Φυσικά και δέχτηκα την πρόσκληση του miniversity και με τη φωτογραφική ανά χείρας, βρέθηκα στο χώρο.
Το miniversity είναι δίγλωσσο σχολείο για ηλικίες από 2 έως 5 ετών (παιδικός σταθμός – νηπιαγωγείο, δηλαδή) και λειτουργεί με βάση το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Reggio Emilia
Μην νιώθετε περίεργα που δεν γνωρίζετε το πρόγραμμα Reggio Emilia (Ρέτζιο Εμίλια). Ούτε εγώ το γνώριζα.
«Το παιδί είναι ο καλύτερος ερευνητής στον κόσμο.
Είναι εδώ για να μάθει το “πώς” και το “γιατί”»,
λέει το πρόγραμμα και αξίζει, να δούμε μαζί τί είναι και να αποτυπωθεί μέσα μας για άλλη μία φορά, τι πραγματικά χρειάζεται ένα παιδί για να μεγαλώσει όμορφα. 🙂
Περιηγήθηκα στους όμορφους, ολοκαίνουριους χώρους του σχολείου, που αποπνέουν τη φιλοσοφία του εκπαιδευτικού συστήματος και ενημερώθηκα για αυτό το ξεχωριστό πρόγραμμα.
Υπάρχει, λοιπόν, ένας δήμος στην Ιταλία, η περιοχή Reggio Emilia, όπου εδώ και 100 χρόνια επενδύει στην εκπαίδευση.
Προσέξτε, “επενδύει”!
Γιατί μία κοινωνία που θέλει να προοδεύσει θεωρεί την εκπαίδευση επένδυση και όχι έξοδο-σπατάλη.
Έτσι , στη Reggio Emilia τα τελευταία χρόνια το 25% του προϋπολογισμού της πόλης είναι αφιερωμένο στην εκπαίδευση και ιδίως στην προσχολική αγωγή.
Η εκπαίδευση δε, όχι με τη μορφή της στείρας γνώσης, αλλά με τη μορφή της παιδείας, της μόρφωσης που εξελίσσει σιγά σιγά, ουσιαστικά και κυρίως βιωματικά.
Στη Reggio Emilia (Ρέτζιο Εμίλια), που λέτε, προφανώς και πιστεύουν σ’ αυτό και έτσι σε όλους τους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς και στα νηπιαγωγεία της περιοχής ακολουθούν την εκπαιδευτική φιλοσοφία του Loris Malaguzzi, ενός εμπνευσμένου παιδαγωγού που δημιούργησε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ένα εκπαιδευτικό σύστημα που προήγαγε την ελευθερία και τη δημιουργικότητα των παιδιών.
Αυτή η φιλοσοφία έγινε γνωστή ως η προσέγγιση του Ρέτζιο Εμίλια, την οποία πολλά προγράμματα προσχολικής ηλικίας σε όλο τον κόσμο έχουν υιοθετήσει.
Ένα από αυτά τα σχολεία, λοιπόν, είναι και το miniversity!
(Mεταξύ μας, αυτό “το γκαζόν είναι φρεσκοφυτεμένο. Μόνο τα παιδιά το πατούν.” με τσάκισε.
Ήθελα να φωνάξω “Αυτό είναι αδικία!” και να βγάλω τα παπούτσια μου για να περπατήσω ξυπόλυτη πάνω στο γκαζόν, αλλά κρατήθηκα, γιατί είχε κόσμο και ντράπηκα και όχι γιατί είμαι σοβαρή.)
Mαθαίνοντας πράγματα για το σχολείο, διάβασα αρκετά για το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα.
Αυτό που κράτησα είναι ότι η μάθηση και η ανάπτυξη έρχονται μέσα από απλά φυσικά πράγματα και καθόλου πολύπλοκα.
Διαβάζω: “Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Reggio Emilia είναι βασισμένο στις αρχές του σεβασμού και της ευθύνης.”
Μα ποια είναι τα πρώτα πράγματα που πρέπει να μάθεις σε ένα παιδί προτού αρχίσει την ελεύθερη εξερεύνηση του κόσμου;
Να μάθει να σέβεται, ξεκινώντας από τους ανθρώπους και τις ηθικές αξίες μέχρι το περιβάλλον και να είναι υπεύθυνο.
“Το πρόγραμμα στηρίζεται στην ενστικτώδη ανάγκη των παιδιών για εξερεύνηση και επιτρέπει ένα αυτο-καθοδηγούμενο πρόγραμμα σπουδών, βασισμένο στα ενδιαφέροντα των παιδιών και στην υποστήριξη των εκπαιδευτικών και των γονέων, οι οποίοι δημιουργούν μια κοινότητα ενηλίκων που υποστηρίζει τη μάθηση των παιδιών.”
Αυτή είναι η αλήθεια. Τα παιδιά πρέπει να μας καθοδηγούν για τις πρώτες γνώσεις τους
μέσω του ενστίκτου και της περιέργειάς τους.
Η πυξίδα αναζήτησης είναι δική τους.
Σε αυτό το σημείο έρχεται η συνεργασία με τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς.
Σύμφωνα με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Reggio Emilia oι τρεις δάσκαλοι του παιδιού είναι:
- Ο γονιός: Ο γονιός είναι ο πρώτος δάσκαλος. Θεωρείται ως σύντροφος, συνεργάτης και υποστηρικτής. Συμμετέχει ενεργά στη μάθηση του παιδιού του αλλά και όλων των παιδιών της τάξης του.
- Ο δάσκαλος: Ο δάσκαλος είναι ο συμμαθητής (μα, τι ωραία έκφραση-τι ωραία σκέψη!) και ο συνεργάτης του παιδιού που διευκολύνει τη μάθησή του σχεδιάζοντας δραστηριότητες βασισμένες στα ενδιαφέροντα του παιδιού. Ο ρόλος του είναι να μπαίνει ενεργά μέσα στη διαδικασία της μάθησης και όχι να μένει ένας παρατηρητής που “τα ξέρει όλα”. Σκοπός του είναι να ενισχύσει την κατανόηση του παιδιού για τον κόσμο γύρω του, σεβόμενος πάντοτε τις ανάγκες και τα ερωτήματα που θέτει το παιδί.
- Το περιβάλλον: Η σπουδαιότητα του περιβάλλοντος έγκειται στην αντίληψη ότι τα παιδιά μπορούν καλύτερα να βγάλουν νόημα και να κατανοήσουν τον κόσμο μέσω του περιβάλλοντος το οποίο υποστηρίζει σύνθετες, ποικίλες, συνεχείς και μεταβαλλόμενες σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, τον κόσμο των εμπειριών, των ιδεών και πολλών τρόπων έκφρασης ιδεών. Τα νηπιαγωγεία, γενικά είναι γεμάτα με εσωτερικά φυτά και πλημμυρισμένα με φυσικό φως. Οι τάξεις είναι ανοιχτές και ενώνονται σε ένα κεντρικό σημείο στην piazza( μικρή πλατεία). Το εσωτερικό των τάξεων έχει σκοπό να κάνει έκδηλη τη διαδικασία της μάθησης καθώς και να προσφέρει άφθονα ερεθίσματα στα παιδιά. Οι δημιουργίες/εργασίες είναι τοποθετημένες σε διάταξη από αντικείμενα που έχουν βρεθεί και από υλικά της τάξης.
Η φιλοσοφία του Ρέτζιο Εμίλια είναι μάλιστα η κυρίαρχη φιλοσοφία πίσω από το διεθνές εκπαιδευτικό σύστημα του Ιnternational Baccalaureate που ακολουθούν τα Εκπαιδευτήρια «Ο ΠΛΑΤΩΝ», βασίζεται στην ακόλουθη σειρά αρχών:
- Τα παιδιά είναι οι πολίτες του ΣΗΜΕΡΑ και όχι οι πολίτες του αύριο.
- Τα παιδιά μαθαίνουν όχι μόνο με το μυαλό αλλά και με όλες τους τις αισθήσεις: την αφή, την κίνηση, την ακοή, την όραση και την ακρόαση.
- Τα παιδιά πρέπει να έχουν κάποιον έλεγχο όσον αφορά στην κατεύθυνση της μάθησής τους.
- Τα παιδιά αναπτύσσουν σχέσεις με τους συνομήλικούς τους όσο και με υλικά στοιχεία του περιβάλλοντος, τα οποία τα παιδιά πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να τα εξερευνούν και
- Τα παιδιά πρέπει να έχουν ατελείωτους τρόπους και ευκαιρίες να εκφράζονται.
Σε όλα αυτά, για τα σχολεία που λειτουργούν με τη φιλοσοφία του Reggio Emilia, έρχεται να προστεθεί η μεγάλη σημασία του atelier, όπου τα παιδιά εργάζονται με το μυαλό και τα χέρια ταυτόχρονα. Μπορούν να μεταμορφώσουν την ύλη και να δημιουργήσουν κάτι καινούριο.
Έρχονται σε επαφή με την αισθητική της ύλης και αποκτούν την πεποίθηση ότι “όλοι μας μπορούμε να δημιουργήσουμε κάτι όμορφο”.
Ο Loris Malaguzzi έχει γράψει το ποίημα “Οι εκατό υπάρχουν…”, που αποτυπώνει με υπέροχο τρόπο την ουσία, καταγράφοντας ποιες είναι οι πραγματικές ανάγκες του παιδιού για την εκπαίδευσή του και τι προσπαθεί η σύγχρονη κοινωνία να του επιβάλλει.
Το παιδί αποτελείται από εκατό
«Το παιδί έχει εκατό γλώσσες, εκατό χέρια,
εκατό σκέψεις, εκατό τρόπους σκέψεις,
παιχνιδιού, ομιλίας.
Εκατό, πάντα εκατό τρόπους να ακούει,
να θαυμάζει, να αγαπά.
Εκατό χαρές να τραγουδά και να καταλαβαίνει,
εκατό κόσμους να εφευρίσκει,
εκατό κόσμους να ονειρεύεται.
Το παιδί έχει εκατό γλώσσες
(και εκατό εκατό εκατό ακόμη),
αλλά του αποστερούν τις ενενήντα εννιά.
Το σχολείο και ο πολιτισμός
διαχωρίζουν το κεφάλι από το σώμα.
Λένε στο παιδί:
να σκέφτεται χωρίς τα χέρια,
να τα καταφέρνει χωρίς το κεφάλι,
να ακούει και να μη μιλάει,
να κατανοεί χωρίς να χαίρεται,
να αγαπά και να θαυμάζει
μόνο το Πάσχα και τα Χριστούγεννα.
Λένε στο παιδί να ανακαλύψει
τον κόσμο που ήδη υπάρχει,
και από τις εκατό κλέβουν τις ενενήντα εννιά.
Λένε στο παιδί ότι η εργασία και το παιχνίδι,
η πραγματικότητα και η φαντασίωση,
η επιστήμη και η φαντασία, ο ουρανός και η γη,
η λογική και το όνειρο είναι πράγματα
που δεν πάνε μαζί.
Κι έτσι, λένε στο παιδί ότι οι εκατό δεν υπάρχουν.
Το παιδί λέει:
Αποκλείεται. Οι εκατό υπάρχουν!»
Κι εγώ πιστεύω, ό,τι λέει το παιδί.
Έτσι κι αλλιώς τα ξέρει όλα. 🙂
Μαμά Μαμαδοπούλου
Το miniversity βρίσκεται στην Αγία Παρασκευή.
Στη γωνία της κεντρικής οδού Ηπείρου και της οδού Ευεργέτου Γιαβάση.
Η κεντρική είσοδος είναι στην οδό Ηπείρου 19. Τηλέφωνα επικοινωνίας: 210 – 6611793
Πληροφορίες μπορείτε να βρείτε και στο miniversity.gr
αλλάκαιστο fan page τουστο facebook: facebook.com/miniversity
No Comments